Bahis Skandalıyla Sarsılan Türk Hakemliğine Dair Bilinmesi Gerekenler Neler?
Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) Başkanı İbrahim Hacıosmanoğlu, profesyonel liglerde görev yapan 571 hakemden 371’inin bahis hesabı bulunduğunu, 152’sinin ise aktif olarak bahis oynadığını açıkladı. Bu açıklama spor dünyasında adeta bir şok dalgası yarattı. Kulüpler peş peşe tepkilerini dile getirirken, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı mevcut soruşturmanın kapsamını genişleteceğini duyurdu.
Bahis skandalının odağındaki hakemler hakkında kısa süre içinde işlem başlatılması bekleniyor. Yaşanan gelişmelerin ardından, kamuoyunda “hakemlik mesleği nasıl işliyor, hangi kriterler aranıyor, çalışma koşulları neler?” soruları gündeme geldi.
Gazete Oksijen, tüm bu tartışmaların ortasında hakemliğin yapısına, seçilme süreçlerine ve mesleğin perde arkasına dair merak edilenleri derinlemesine inceledi.
Hakem olmak için hangi şartlar aranıyor?
Hakem olabilmek için belirli bir üniversite bölümünden mezun olma zorunluluğu bulunmaz. Ancak Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu mezunları, spor bilgisi ve fiziksel yeterlilikleri sayesinde bu alanda genellikle bir adım öndedir. Hakemlik mesleğine adım atmak isteyen kişiler, Hakemlik Sertifika Programına katılarak İl Hakem Kurulu’nun düzenlediği atletik testi başarıyla geçtiklerinde görev almaya hak kazanabilirler. Bunun yanı sıra, İl Hakem Kurulu’nun açtığı Aday Hakem Kursuna katılıp yazılı sınav ve atletik testten başarılı olanlar da hakemlik yapabilir.
Hakem olma şartları genel hatlarıyla şu şekildedir:
En az lise mezunu olmak
30 yaşını doldurmamış olmak
Hakemlik eğitimi tamamlamak
Yazılı sınavı ve/veya atletik testi başarıyla geçmek
Gerekli belgeleri İl Hakem Kurulu’na teslim etmek
Bu koşulları sağlayan adaylar, Türkiye Futbol Federasyonu’nun gözetiminde resmi olarak hakemlik yapma hakkı elde eder.
Profesyonel seviyede hakem olmak için şartlar neler?
Hakemlik sınavını başarıyla geçen adaylar, aday hakem unvanıyla amatör liglerde ve okul müsabakalarında görev almaya başlar. Aday hakemlerin, üç yıl içinde belirlenen şartları yerine getirerek İl Hakemliği seviyesine yükselmeleri gerekir. Bu şartlar şöyledir:
En az bir yıl süreyle aday hakem olarak görev yapmak,
Bu süreçte en az biri orta hakemlik olmak üzere toplam beş karşılaşmada görev almak,
Atletik yeterliliğe sahip olmak ve erkeklerde en az 1.70 m, kadınlarda en az 1.60 m boy şartını sağlamak,
Son altı ay içinde resmi bir sağlık kurulundan “Futbol Hakemliği Yapabilir” veya “Lens ile Futbol Hakemliği Yapabilir” ibareli onaylı rapor almak.
Bu koşulları yerine getiren hakemler, Türkiye Futbol Federasyonu’nun belirlediği yükselme kriterlerine göre kariyer basamaklarında ilerleyebilir.
İl hakemleri en az üç yıl görev yaptıktan sonra Yan Klasman Hakemliğine yükselebilir. Ardından:
Yan klasmanda en az üç yıl görev yapanlar C Klasmanına,
C klasmanında üç yıl görev yapanlar B Klasmanına,
B klasmanında üç yılını tamamlayanlar ise A Klasmanına** terfi edebilir.**
A klasmanına ulaşan ve performans kriterlerini karşılayan hakemler, nihayetinde Süper Lig maçlarında görev alma hakkını kazanır. Ancak bu süreçte gözlemci notları, eğitimlere katılım ve fiziksel antrenman devamlılığı gibi unsurlar, terfi sürecini doğrudan etkileyen önemli faktörlerdir.
Hakemlikte FIFA kokartı nasıl alınır?
FIFA kokartı, yerel liglerde görev yapan hakemlerin uluslararası düzeyde maç yönetebilmesi için sahip olması gereken özel bir unvandır. Bu kokartı alan hakemler, FIFA ve UEFA tarafından düzenlenen organizasyonlarda görev alma hakkı kazanır. Ancak bu ayrıcalığı elde etmek için hakemlerin hem fiziksel hem de teorik açıdan zorlu bir eleme sürecinden geçmeleri gerekir.
FIFA kokartı almak için aranan başlıca kriterler şunlardır:
Üst klasman hakemi olmak: Aday hakemlikten itibaren tüm basamakları başarıyla geçerek Süper Lig seviyesinde maç yönetmek gerekir.
Merkez Hakem Kurulu (MHK) onayı: Türkiye’de, her yıl MHK tarafından en başarılı hakemler arasından FIFA kokartı için öneri yapılır.
FIFA’nın belirlediği testleri geçmek: Aday hakemlerin FIFA tarafından uygulanan fiziksel yeterlilik testlerini başarıyla tamamlaması ve futbol oyun kurallarına ilişkin teorik sınavlardan geçerli not alması zorunludur.
Yaş ve deneyim şartı: Genellikle 45 yaş altı, hem genç hem de yeterli saha deneyimine sahip hakemler bu listeye kabul edilir.
Disiplin ve performans kriterleri: Hakemlerin sahadaki yönetim tarzı, karar tutarlılığı, profesyonel davranışları ve genel performansları FIFA tarafından düzenli biçimde izlenir ve değerlendirilir.
FIFA kokartı kalıcı bir unvan değildir; hakemler her yıl yeniden değerlendirmeye tabi tutulur. Performansı yetersiz bulunan veya fiziksel yeterliliğini kaybeden hakemler, bu prestijli kokartı kaybedebilirler.
Hakemler ne kadar maaş alıyor?
TFF verilerine göre geçtiğimiz sezonda Süper Lig’de görev yapan 97 hakeme (orta, yardımcı, 4. hakem, VAR ve AVAR dahil) toplam 62 milyon 338 bin 895 TL ödeme yapıldı. Aynı dönemde 65 yabancı hakeme ise 218 bin 800 Euro (yaklaşık 9,8 milyon TL) ödendi.
Sezonun en yüksek kazanç elde eden ismi Cihan Aydın oldu. 23 maçta düdük çalan Aydın, maç başı ücretlerle birlikte 1 milyon 678 bin 375 TL gelir elde etti. Onu Atilla Karaoğlan (1 milyon 608 bin 25 TL), Zorbay Küçük (1 milyon 595 bin 650 TL) ve Ali Şansalan (1 milyon 550 bin 425 TL) izledi.
2025-2026 sezonunda yapılan zamla birlikte hakemlerin maç başı ücretleri şu şekilde güncellendi:
Süper Lig: 80.000 TL
1. Lig: 26.000 TL
2. Lig: 16.500 TL
3. Lig: 7.000 TL
Bir hakem hangi kriterlere göre maç alır?
Hakemlerin maçlara atanması süreci, idari düzenlemelere ve performansa dayalı ölçütlere göre yürütülür. Bu süreçte hakemlerin düzenli olarak antrenmanlara katılması, aylık eğitim toplantılarına devam etmesi ve gözlemcilerden yüksek performans puanları alması temel şartlar arasındadır. İl Hakem Kurulu, haftalık atamaları bu unsurları dikkate alarak yapar; amaç, fiziksel ve teknik açıdan en hazır hakemlerin sahada görev almasını sağlamaktır.
Buna karşın, uygulamada bu kuralların her zaman tam anlamıyla işletilmediği yönünde eleştiriler var. Bazı hakemlerin antrenman ve eğitimlere düzenli katılmadığı halde maçlarda görevlendirilmesi, sistemin adil ve şeffaf biçimde işleyip işlemediği konusunda kuşkular doğuruyor.
Keşfet ile ziyaret ettiğin tüm kategorileri tek akışta gör!
Test
Gündem
Magazin
Video
Yorum Yazın
Ali Palabıyık hakem atamaları için külliyeden haber geldiğini söylerken yayını kesmişlerdi