VIX Endeksi Nedir? Neden Korku Endeksi Olarak Biliniyor?
Borsa dünyasında bazen herkesin dilinde aynı şey dolaşır. VIX yükseldi mi, düştü mü? Peki bu gizemli VIX nedir? Aslında adı biraz karmaşık görünse de işlevi gayet basit! Piyasaların önümüzdeki günlerde ne kadar dalgalı olabileceğini ölçen bir endeks. Yatırımcılar için adeta bir hava durumu raporu gibi düşünülebilir. Yağmurlu, fırtınalı günler mi geliyor yoksa güneşli ve sakin bir dönem mi sorusuna yanıt arıyor. Eğlenceli kısmı ise bu endeksin “korku endeksi” adıyla ünlü olması. Yani piyasaların nabzını tutarken biraz da heyecan katıyor!
VIX endeksi nedir, neden bu kadar konuşuluyor?
VIX, Chicago Board Options Exchange (CBOE) tarafından hesaplanan bir endeks. Aslında yatırımcıların piyasadaki gelecek dalgalanmalara dair beklentilerini ölçüyor. VIX, S&P 500 endeksinde işlem gören ve vadesi mevcut tarihten 30 gün sonrası olan alım (call) ve satım (put) opsiyonlarını izleyerek hesaplanıyor. Yani aslında gelecekte piyasanın ne kadar dalgalanabileceğini önceden tahmin etmeye yarıyor. Eğer yatırımcılar bu opsiyonlara yoğun ilgi gösteriyorsa, bu onların piyasada sert hareketler beklediği anlamına geliyor ve VIX yükseliyor. İlgi azaldığında ise “piyasa sakin” mesajı ortaya çıkıyor. Kısacası, VIX diğer endeksler gibi bir şeyleri ölçüyor ama hisse fiyatlarını değil, hisse fiyatlarının ne kadar oynayabileceğini bize gösteriyor.
Peki bu endeks nasıl hesaplanıyor, sihirli bir formül mü var?
VIX’in arkasında kulağa karmaşık gelen ama aslında mantığı basit bir formül var. Temel olarak borsadaki oynaklığın artması beklendiğinde VIX yükseliyor, azalması beklendiğinde ise düşüyor. Özellikle satma (put) opsiyonlarına olan talep arttığında VIX değerleri yukarı çıkar, çünkü bu yatırımcıların “önümüzdeki günlerde daha çok dalgalanma olacak” diye düşündüğünü gösteriyor. VIX sonuçları yüzde puan olarak açıklanıyor ve takip eden 30 gün boyunca S&P 500’de nasıl fiyat hareketleri beklenebileceğine dair ipucu veriyor. Bu kısa vadeli beklenti daha sonra yıllıklandırılıyor, yani 12 aylık bir projeksiyona çevriliyor. Kısacası, VIX matematikle yatırımcı psikolojisini buluşturup bize geleceğe dair bir oynaklık tahmini sunuyor.
VIX endeksi nasıl kullanılır, yatırımcılara ne faydası var?
Yatırımcılar VIX’i doğrudan alıp satmıyor daha çok bir gösterge olarak izliyor. Mesela VIX yükseldiğinde, bu genelde piyasada stresin arttığını gösteriyor ve yatırımcılar daha temkinli davranıyor. Düşük olduğunda ise ortamın sakin olduğu, risk iştahının yüksek olduğu anlaşılabiliyor. Bazı yatırımcılar VIX vadeli işlemlerini veya VIX’e dayalı fonları kullanarak endeksten fayda sağlamayı da tercih ediyor. Ama asıl önemi, bir sinyal aracı olması. Piyasa nereye gidiyor, ruh hali nasıl ona ışık tutuyor. Yani karar verirken tek başına yeterli değil ama çok işlevsel bir yardımcı.
Neden herkes ona “korku endeksi” diyor?
Çünkü VIX yükseldiğinde bu yatırımcıların panik halinde olduğunun bir göstergesi oluyor. Yüksek VIX genelde ekonomik kriz, belirsizlik veya piyasalarda sert dalgalanmaların habercisi gibi algılanıyor. Yani endeksin yükselmesi tıpkı insanların korkunca kalp atışlarının hızlanması gibi piyasanın stres seviyesini yansıtıyor. Tabii işin ironik tarafı şu bazen korku fırsat da doğurabiliyor. Yani VIX sadece panik değil cesur olanlara yeni kapılar açabilen bir sinyal de olabiliyor.
VIX’i pusula gibi kullanın ama direksiyon hep sizde olsun.
VIX gerçekten faydalı bir rehber olsa da tek başına karar vermek için yeterli değil. Onu bir pusula gibi düşünün yön gösterir ama sizin rotanızı çizmez. Çünkü piyasalarda yatırım kararı verirken ekonomi verileri, şirket bilançoları, küresel gelişmeler gibi birçok faktör devreye giriyor. VIX sadece şu an hava biraz gergin ya da rahat bir dönem demekle kalıyor. Yatırımcıların en büyük yanılgısı, bu endekse fazla anlam yüklemek olabilir. O yüzden VIX’i kullanırken onu rehber kabul edin ama kararınızı farklı kaynaklarla destekleyin.
Keşfet ile ziyaret ettiğin tüm kategorileri tek akışta gör!
Test
Gündem
Magazin
Video
Yorum Yazın