GENEL KÜLTÜR

Siz de zaman zaman tam derin uykudayken deprem olmuş gibi uyanıyor musunuz? Sanki sadece geceleri olacakmış gibi düşünüyoruz. Gündüz vakti pek bir şey hissetmiyoruz ama gece olunca hemen fark ediyoruz değil mi? O sessizlikte bir sarsıntı tüm dikkatimizi çekiyor. Merak etmeyin, bu durumu yaşayan tek kişi siz değilsiniz; bilim insanları da bu hissin arkasındaki nedeni merak edip araştırmış.Gelin bakalım...

Bazen bir deprem olduğunda sadece o bölgeyi etkilediğini düşünürüz ama işin aslı pek de öyle değil. Veriler, çok büyük depremlerin dünyanın diğer ucundaki fay hatlarını bile etkileyebildiğini gösteriyor. Özellikle 2004 yılındaki Hint Okyanusu depremi bu konuda önemli bir örnek olarak öne çıkıyor. Araştırmalar, depremin yalnızca bulunduğu bölgeyi değil, binlerce kilometre ötede yer alan ülkeleri bile etkilediğini ortaya koydu. Üstelik sarsıntılar, daha önce hiç depremle anılmayan bölgelerde bile görülebiliyor.Kaynak

Bir gün bir tweet’le kahraman, ertesi gün bir video ile hedef olabiliyoruz. Sosyal medya linçleri, artık sadece bireysel hataları değil, toplumsal bastırılmışlıkları, sınıf öfkelerini ve dijital çağın çelişkilerini de açığa çıkarıyor. Ama bu linç kültürünü sadece “birileri kötü” diye açıklamak yetersiz. Çünkü işin felsefesi, psikolojisi ve sosyolojisi çok daha derin.İşte dijital linç kültürünü daha iyi anlamak için 5 düşünürden 5 unutulmaz tespit:

Ülkemizde meydana gelen büyük depremler binlerce can ve mal kaybına sebep oluyor. Bunun en büyük sebebinin ise aslında deprem değil, güvensiz binalar olduğunu artık biliyoruz. Yeni yapılan binaların daha sağlam olmasını bekliyoruz ancak durum tam tersi. Böyle durumlarla karşılaşınca aklımıza gelen ilk isim Mimar Sinan oluyor. Mimar Sinan, yüzyıllar önce yaşamış olmasına, bugünün teknolojisine sahip olmamasına rağmen deprem sonrasında sapasağlam duran eserler inşa etti. Peki Mimar Sinan'ın sırrı neydi? Gelin birlikte inceleyelim...Kaynak: TRT Belgesel

Hikâyeyi kim anlatırsa gerçek odur. Peki ya anlatıcı güvenilir değilse? Ya gerçek, onu elinde tutan güçlülerin kalemiyle eğilip bükülüyorsa? İşte Hernan Diaz, Güven romanında tam da bu soruların peşine düşüyor ve okuru, edebiyatın içinde bir finansal spekülasyona sürüklüyor.Bu noktada Diaz’ı biraz daha yakından tanımak gerekiyor. Arjantin doğumlu Amerikalı yazar Hernan Diaz, edebiyat dünyasına akademik bir geçmişten gelen ve hikâye anlatıcılığını bir zihin oyunu olarak ele alan isimlerden biri. Columbia Üniversitesi’nde akademisyenlik yapmış, Jorge Luis Borges ve Latin Amerika edebiyatı üzerine çalışmış, ardından edebiyat sahnesine romanlarıyla damga vurmuş bir yazar. İlk romanı Uzaklarda (In the Distance) 2017’de yayımlandığında büyük ses getirdi ve Pulitzer Ödülü finalisti oldu. Amerikan western anlatısını tersyüz eden bu roman, bir göçmenin gözünden Amerika’nın epik mitolojisini yerle bir ediyordu.Ama asıl büyük çıkışını Güven (Trust) ile yaptı. 2022’de yayımlanan roman, edebiyat dünyasında adeta bir fırtına kopardı. 2023 Pulitzer Ödülü’ne layık görüldü, Kirkus Ödülü’nü kazandı ve New York Times’ın yılın en iyi kitapları listesine girdi. Eleştirmenler Diaz’ın postmodern anlatı tekniğini, tarih ile kurmaca arasındaki ince çizgiyi büyük ustalıkla yansıtmasını ve Borgesvari katmanlı yapısını öve öve bitiremedi.Ancak Güven, yalnızca teknik bir ustalık değil, aynı zamanda son derece güncel bir mesele üzerine de odaklanıyor: Hakikatin kimler tarafından kontrol edildiği.