Bilim İnsanları Açıkladı: Erkeklerin Daha Uzun Yaşamasının Sırrı Tek Eşlilik ve Babalıkta Saklı
Kadınların erkeklerden daha uzun yaşadığı artık herkesin bildiği bir gerçek. Ancak bu farkın nedenleri sandığımızdan çok daha derin. Almanya’daki Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü’nde yapılan yeni bir araştırma, erkeklerin yaşam süresini etkileyen faktörleri genetikle sınırlı tutmadı, davranış biçimlerini de mercek altına aldı. Bulgular, sadık bir eş ve ilgili bir baba olmanın ömrü uzattığını ortaya koydu.
Kadınların neden erkeklerden daha uzun yaşadığı sorusu, yüzyıllardır bilim dünyasının merak ettiği konulardan biri.
Almanya’daki Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü’nden araştırmacılar, bu farkın yalnızca insan genetiğine değil, hayvanlar alemindeki davranış biçimlerine de uzandığını ortaya koydu.
Science Advances dergisinde yayımlanan kapsamlı çalışmada, binin üzerinde hayvan türü incelendi.
Science Advances dergisinde yayımlanan kapsamlı çalışmada, binin üzerinde hayvan türü incelendi.
İnsanlarda kadınlar ortalama 5 yıl daha uzun yaşıyor.
Ancak bu fark yalnızca bize özgü değil. Memelilerin yüzde 72’sinde dişiler, erkeklerden ortalama yüzde 12 daha uzun ömürlü. Bazı türlerde bu fark çok daha belirgin; örneğin geyiklerde dişiler erkeklerin neredeyse iki katı kadar yaşayabiliyor. Kuşlarda ise tablo tam tersine dönüyor. Türlerin yaklaşık üçte ikisinde erkek kuşlar dişilerden daha uzun ömürlü.
Yine de tek başına kromozom farkı her şeyi açıklamıyor.
Çünkü evrimsel “bedeller” de devreye giriyor. Çoğu memeli türü tek eşli değil; erkekler çiftleşmek için yele, boynuz gibi gösterişli özellikler geliştiriyor, rakipleriyle dövüşüyor. Bu rekabet hem fiziksel yaralanmalara hem de daha fazla enerji kaybına yol açarak yaşam süresini kısaltıyor.
Oysa tek eşli türlerde tablo çok farklı. Rekabetin az olması, erkeklerin biyolojik olarak daha az “yıpranmasına” neden oluyor. Araştırmaya göre bu da erkeklerin yaşam süresini uzatan önemli bir faktör.
Bir diğer dikkat çekici bulgu ise ebeveynlik davranışıyla ilgili.
Uzun yıllardır çocuk bakımının yaşam süresini kısalttığı düşünülse de, veriler tam tersini söylüyor. Dr. Staerk, “Bakım veren cinsin, genellikle diğerine göre daha uzun yaşadığını gördük. Özellikle yavruların uzun süre bakıma muhtaç olduğu türlerde bu fark belirgin” diyor.
Örneğin şempanzelerde yavrular annelerinin yanında 10 yıla kadar kalabiliyor. Bu da annenin uzun yaşamasının, yavrunun hayatta kalma şansını artırdığı anlamına geliyor. İnsanlarda da benzer bir mekanizma geçerli olabilir: Çocuk bakımına aktif şekilde katılan, yani “babalık yapan” erkeklerin daha uzun yaşadığı gözlemleniyor.
Keşfet ile ziyaret ettiğin tüm kategorileri tek akışta gör!
Test
Gündem
Magazin
Video
Yorum Yazın