Bilim İnsanları Kısa Videolarla Gelen "Beyin Çürümesi" Riskine Karşı Uyardı
Kısa video formatlarının sosyal medyada baskın hâle gelmesiyle birlikte, bilim insanları da bu hızlı ve algoritmalar tarafından yönlendirilen içeriklerin insan zihni üzerindeki etkilerini daha yakından incelemeye başladı. “Brain rot” yani “beyin çürümesi” olarak adlandırılan, bireyin zihinsel ya da entelektüel kapasitesinde zayıflamaya işaret eden kavram, artık yalnızca internet jargonunda değil, akademik tartışmaların da merkezinde yer alıyor. Oxford Sözlüğü’nün bu terimi 2024 yılının kelimesi seçmesi ise konuya yönelik endişelerin ne kadar büyüdüğünü gözler önüne seriyor.
Dikkat süresi ve dürtü kontrolü yerle bir oluyor.
Eylül ayında yayımlanan ve yaklaşık 100 bin kişinin yer aldığı 71 farklı araştırmanın sonuçlarının değerlendirildiği bir çalışma, kısa video içeriklerini yoğun tüketen bireylerde bilişsel işlevlerde gerileme olabileceğine dikkat çekti. Özellikle dikkat süresi ile dürtü kontrolü alanlarında yaşanan sorunların daha belirgin hâle geldiği ifade edildi. Amerikan Psikoloji Derneği’ne bağlı Psychological Bulletin dergisinde yayımlanan araştırma, aşırı kısa video tüketiminin depresyon, kaygı, stres ve yalnızlık belirtileriyle bağlantılı olabileceğini de ortaya koydu. Ekim ayında yayımlanan başka bir çalışmada ise kısa videoların aşırı kullanımının, daha kısa dikkat süresi ve düşük akademik başarıyla ilişkili olabileceği vurgulandı.
Kısa videoların zararlı olduğu araştırmalar sonucunda giderek daha fazla görünüyor.
Vanderbilt Üniversitesi Tıp Merkezi’nde görev yapan nöropsikolog James Jackson, geçmişte video oyunları ve popüler kültür akımlarına yönelik benzer kaygıların da gündeme geldiğini hatırlatarak tartışmalara temkinli yaklaşılması gerektiğini dile getirdi. Ancak Jackson’a göre bu durum, olası risklerin yok sayılabileceği anlamına gelmiyor. Jackson, “Bu endişeleri dile getirenleri hemen çağın gerisinde kalmakla suçlamak son derece yüzeysel bir yaklaşım. Kısa videoların yüksek miktarda tüketilmesinin beyin üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceğine dair bulgular giderek artıyor” ifadelerini kullandı.
ADHD vakaları artıyor.
CDC verilerine göre ABD’de 2022 itibarıyla her 9 çocuktan biri ADHD tanısı aldı; uzmanlar kısa video kullanımının bazı belirtilerinin ADHD semptomlarıyla örtüşebileceğine dikkat çekiyor. Dr. Nidhi Gupta ise riskin yalnızca gençlerle sınırlı olmadığını, teknolojiye daha az hâkim ve daha fazla boş zamanı olan yaşlıların da kısa video bağımlılığına karşı savunmasız olabileceğini vurguluyor.
Araştırmalar kısa vadeli gözlemlere dayanıyor ancak "kısa videolar" artık bilimin konularından biri oldu.
Uzmanlar, mevcut verilerin henüz net bir neden-sonuç ilişkisi kurmaya yeterli olmadığını, çünkü çalışmaların büyük kısmının kısa vadeli gözlemlere dayandığını vurguluyor. Bu nedenle kısa video tüketiminin uzun vadeli etkileri ve ortaya çıkan bilişsel değişimlerin geri çevrilebilir olup olmadığı hâlâ belirsizliğini koruyor. Buna karşın bilim insanları, önümüzdeki 5 ila 10 yıl içinde daha somut ve kapsayıcı sonuçlara ulaşılmasını bekliyor. Dr. Gupta ise alkol, sigara ve madde kullanımı üzerine yürütülen araştırmaların da onlarca yıl sürdüğünü hatırlatarak, kısa video tüketiminin artık benzer bir bilimsel inceleme sürecine girmiş olduğunu ifade ediyor.
Keşfet ile ziyaret ettiğin tüm kategorileri tek akışta gör!
Test
Gündem
Magazin
Video
2025 Yılı Gümüşün Yılı Oldu: Gümüş 2025'te %100'den Fazla Kazandırdı
Alperen Şengün, 5000. Sayıya Ulaşarak Tarihi Bir Listeye Adını Yazdırdı
2025 Yılının En Çok Kazanan Sporcuları Belli Oldu
Yorum Yazın