Dünyanın İlk Siyahi Pilotu Osmanlı’dan Çıktı: Arap Ahmet Ali’nin Unutulan Hikayesi
Pilot deyince akla gelen ilk şeylerden biri havacılıkta öncülerdir. Ancak bu öncüler arasında Osmanlı’dan çıkan bir isim çoğu kişi tarafından bilinmez. Ahmet Ali Çelikten, dünyanın ilk siyahi askeri pilotuydu. Onun hikayesi, sadece teknik başarılarla değil, toplumsal önyargılara karşı duruşuyla da dikkat çekiyor. Bu başarı, Afro-Türk kimliğinin gökyüzüne açılan kapısı oldu.
1883 yılında İzmir’de doğan Ahmet Ali, Afrika’nın Bornu bölgesinden Osmanlı’ya getirilen bir kadının torunuydu.
Annesi Zenciye Emine, babası Ali Bey gibi Afrika kökenliydi. Babasını küçük yaşta kaybettiğinde denizci olma hayali kuruyordu. 1904’te Haddehâne Mektebi’ne girerek 1908’de mülâzım-ı evvel yani üsteğmen olarak mezun oldu.
Deniz Kuvvetleri’ne katıldıktan sonra gökyüzüne olan ilgisiyle birlikte yönü değişti ve 1914’te Yeşilköy’de kurulan Bahri Tayyare Mektebi’ne atandı. Aynı yıl, havacılık alanında aldığı eğitimle Osmanlı’nın ilk denizci pilot adaylarından biri oldu. Bu okulun açılmasından sadece üç gün sonra, I. Dünya Savaşı’nın fitili ateşlenmişti.
1916’da pilot olarak görev yapmaya başlayan Ahmet Ali, 1917’de Berlin’e gönderilerek havacılık eğitimi aldı.
Osmanlı, Avrupa’daki gelişmeleri yakından takip ederken, onun gibi denizci geçmişi olan subayları uçak teknisyeni olarak göndermişti ama Ahmet Ali bununla yetinmedi. Uçmayı da öğrendi ve tam anlamıyla pilot oldu. I. Dünya Savaşı boyunca Osmanlı saflarında çeşitli hava operasyonlarında yer aldı.
Savaştan sonra Anadolu’ya geçti ve Kurtuluş Savaşı döneminde Konya’da görev aldı. İstanbul’dan Anadolu’ya uçak kaçırmak, düşman gemilerini gözetlemek, hava üslerinde aktif görev almak gibi kritik rollerde bulundu. Gösterdiği cesaret ve sadakat sebebiyle maaşı kesildiği dönemler olsa da görevine gönüllü olarak devam etti.
Savaş sonrası Ahmet Ali Konya’dan İzmir Güzelyalı’ya, ardından da Hava Müşteşarlığı’na atandı.
1928’den itibaren Türk havacılığının kurumsallaşmasında aktif rol aldı. Emekliliğine kadar pek çok öğrenci yetiştirdi ve Türk Hava Kuvvetleri’nin temellerinin sağlamlaşmasında katkı sundu. 1949’da emekli olan Ahmet Ali Çelikten, 1969’da hayata veda etti.
Ancak hikayesi gölgede kaldı; birçok Batılı kaynak Eugene Bullard’ı ilk siyahi pilot olarak tanıtsa da tarihin arşivleri bu unvanın aslında Osmanlı subayı Arap Ahmet Ali’ye ait olduğunu gösteriyor. Sadece kendisi değil; kardeşi, yeğeni ve çocukları da pilot olarak onun izinden gitti.
Keşfet ile ziyaret ettiğin tüm kategorileri tek akışta gör!
Test
Gündem
Magazin
Video
İlginizi çekebilir:
Yorum Yazın
Özellikle eski nesil insanlarda zencilere arap deme durumu var bunu sık sık fark ediyorum hikayesi ne acaba
ruhu şad olsun