Erişilebilir Sanat Nedir ve Sanatın Erişilebilir Olması Neden Önemli?
Yeryüzündeki bütün duyguların ortak dili olan sanata erişebilmek de bu duyguların değerini daha da artıran bir şey. Fakat bu dilin herkese ulaşması için yalnızca üretmek yetmiyor, aynı zamanda nasıl sunulduğu da en az o kadar önemli. Bu konuda erişilebilir sanatın önemli olduğu vurgusuna değinmemiz gerek. 👇
"Erişilebilir Sanat" tam olarak ne anlama geliyor?
Erişilebilir sanat, fiziksel, duyusal veya nörogelişimsel farklılıkları olan bireylerin de sanat eserlerini deneyimleyebilmesini ve anlayabilmesini sağlayan kapsayıcı bir yaklaşım olarak karşımıza çıkıyor. Çünkü sanat herkes için vardır. Erişilebilir sanat, bu ilkeyi hayata geçiriyor ve farklılıklar önünde değil, sanatın içinde yer alabilmeyi amaçlıyor.
Erişilebilir sanat, kapsayıcılığı epey geniş bir ilke.
Sanat, sadece izlenen ve duyulan bir şey değil, aynı zamanda deneyimlenen bir şeydir. Erişilebilir sanat anlayışı, engelli bireylerin de bu deneyimin bir parçası olmasını hedefliyor. Örneğin görme engelliler için dokunulabilir heykel sergileri düzenlenir veya tablolar sesli betimlemeyle anlatılır. İşitme engelliler için performanslara işaret dili tercümanları dahil edilir. Böylece sanat birkaç duyuya değil, herkese hitap eder hale gelir.
Görme engelliler, tabloları bir nevi dokunarak görebiliyor.
Görme engeli olan bireyler için sanatın görsel yönü, farklı duyularla deneyimlenebilir hale getiriliyor. Heykellerin ya da tabloların dokunulabilir kopyaları, kabartma yüzeyler ve üç boyutlu replikalar bu deneyimi mümkün kılan şeylerden. Bir tabloyu sadece görmek değil, dokunarak hissetmek artık sanatın bir parçası olmuş durumda.
Erişilebilir sanat fiziksel engelleri değil, yaratıcılığı konuşur.
Bir sanat kurumunun erişilebilir olması sadece rampa yapmakla bitmez. Mekanın tasarımı, oturma düzeni, yönlendirmeler, ışık seviyesi gibi birçok detay deneyimi doğrudan etkiliyor. Erişilebilir sanat bu fiziksel engelleri ortadan kaldırarak sanatçının mesajının önüne hiçbir engel koymamayı amaçlıyor. Sonuçta sanatta konuşulması gereken şey mimari değil, ifade biçimi olmalı.
Sesli betimlemeler ile görme engelliler sanata daha hızlı dahil olabiliyor.
Bir eseri göremeyen biri için iyi hazırlanmış bir sesli betimleme her şeyi değiştirebilir. Eserdeki renkler, yüz ifadeleri, atmosfer, sanatçının üslubu... Hepsi detaylı biçimde anlatılır. Bu sayede izleyici yalnızca bilgi değil, sanatçının duygusunu da duyabilir.
Tabii işitme engelliler, erişilebilir sanat ile sanatı sessiz bir şekilde deneyimleyebiliyorlar.
İşitme engeli olan bireyler için sanat etkinliklerinde işaret dili tercümanları büyük fark yaratır. Sahne performanslarında, panellerde veya rehberli turlarda bu destek sağlandığında sanat artık sessiz değildir. Çünkü herkesin dilinde konuşmaya başlar.
Erişilebilir sanatta duyusal hassasiyeti olan bireyler de unutulmadı. Nasıl mı?
Otizm spektrumunda veya duyusal hassasiyeti olan bireyler için gürültü, ışık ve kalabalık zorlayıcı olabilir. Bu yüzden erişilebilir sanat mekanlarında sessiz alanlar, yumuşak ışıklar ve belirli zaman aralıklarında sınırlı ziyaretçi uygulamaları yapılır. Böylece herkes kendi temposunda sanatla temas kurabilir.
Sanat ne sanat için ne de toplum içindir... Sanat "herkes" içindir!
Keşfet ile ziyaret ettiğin tüm kategorileri tek akışta gör!
Test
Gündem
Magazin
Video
