İklim Kanunu Nedir? İklim Kanunu Teklifi Neden Geri Çekildi?
Son günlerde Türkiye’nin iklim politikaları açısından en önemli gelişmelerinden biri yaşandı. İklim Kanunu tasarısı Meclis Genel Kurulu’na gelmişti ve ilk dört maddesi kabul edilmişti. Ancak kamuoyunun büyük bölümü henüz tasarıdan haberdar değilken, çevre ve tarım örgütlerinden gelen yoğun tepkiler süreci tersine çevirdi. Tarım alanında geleneksel üretim yapan çiftçileri doğrudan etkileyebileceği düşünülen yasa, ciddi soru işaretleri doğurdu. Peki İklim Kanunu nedir ve İklim Kanunu teklifi neden geri çekildi?
İşte detaylar...
İklim Kanunu Nedir?
Hazırlanan kanun teklifi, 2053 Net Sıfır Emisyon hedefini yasal güvence altına almayı amaçlıyordu. 20 ana madde, 2 geçici madde ve 3 farklı kanunda yapılan değişikliklerle iklim değişikliği kaynaklı afetlere karşı dirençli şehirler kurulması, yeşil üretim sistemlerinin teşvik edilmesi ve doğa dostu politikaların yaygınlaştırılması hedeflenmişti.
Yenilenebilir enerji kaynaklarının artırılması, biyoçeşitliliğin korunması, su ve gıda güvenliğinin sağlanması gibi konular da bu yasanın merkezinde yer alıyor. Yani sadece çevreyle ilgili değil; sağlık, ekonomi ve toplum refahı açısından da kritik bir düzenleme söz konusuydu.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, İklim Kanunu teklifi ile ilgili merak edilenleri 14 soruyla cevaplamıştı.
İklim Kanunu'na neden ihtiyaç duyuldu?
İklim Kanunu'nun temel amacı, 2053 Net Sıfır Emisyon Hedefi ve Yeşil Büyüme'dir. İklim Kanunu, iklim değişikliği kaynaklı krizlerin ve zararların olumsuz etkilerini en aza indirmeyi hedefleyen yasal bir düzenlemedir. Kanun, iklime dirençli şehirlerin oluşturulması ve afet risklerinin azaltılmasında kritik bir öneme sahiptir. Biyoçeşitlilik ve doğal kaynakların korunmasında, su ile gıda güvenliğinin sağlanmasında, ormanların ve yeşil alanların artırılmasında, yenilenebilir enerji kapasiteleri artırılarak enerjide dışa bağımlılığın azaltılmasında yol haritası oluşturacaktır.
İklim Kanunu hangi sektörleri ilgilendirecek?
Kanun teklifi şehirleri, altyapıyı, tarımı, hayvancılığı, yeşil alanları, su kaynaklarını koruyacak. Enerji, sanayi, ulaştırma gibi sektörleri teknolojik ve çevre dostu yapıya kavuşturacak bir yaklaşımla hazırlandı. Teklif ile çevrenin, ekonominin, toplumun ve halk sağlığının iklim bazlı olumsuz sonuçlara dirençli hale getirilmesi sağlanacak.
Yerel düzeyde hangi adımlar atılacak?
Her ilde vali başkanlığında, ilgili kurum ve kuruluşların temsilcileri ile yerel yönetimlerin temsilcilerinden oluşan İl İklim Değişikliği Koordinasyon Kurulu kurulacak. Her ilin kendi şartları düşünülerek o ile özel eylem planları ilgili kurum ve kuruluşların katılımıyla hazırlanacak. İlgili kurumlar en geç 31 Aralık 2027 tarihine kadar kendi eylem ve strateji planlarını iklim değişikliği politikalarıyla uyumlu şekilde hazırlayacak.
İklim kaynaklı afetlere karşı hangi tedbirler alınacak?
İklim değişikliğine bağlı afetlerin neden olduğu kayıp ve zararların azaltılması amacıyla risk değerlendirme, izleme, bilgilendirme ve erken uyarı sistemleri, bütünleşik afet yönetimi esas alınarak geliştirilecek.
Su yönetimi ve arazi tahribatının önlenmesi için neler yapılacak?
Orman, tarım, mera ve sulak alanlarda iklim değişikliğinin etkilerini hafifletmek için ilgili kurumlarca hazırlanan strateji ve eylem planları doğrultusunda su kaynaklarının etkin yönetimi sağlanacak. Denizel ve karasal korunan alanların niteliği ve oranı yükseltilecek. Kuraklık, erozyon ve arazi tahribatının önlenmesi için ulusal düzeyde rehabilitasyon çalışmaları plan ve program çerçevesinde daha etkin bir şekilde yürütülecek.
Temiz teknolojinin kullanımı nasıl yaygınlaştırılacak?
Kanun teklifi, hidrojen teknolojisi gibi yenilikçi teknolojilerin geliştirilmesi ve kullanımının yaygınlaştırılması için kamu, özel sektör ve kurumlar arası iş birliğinin güçlendirilmesini, bu alanlarda çalışmalar yapılmasını teşvik edecek.
İklim Değişikliği ve Yeşil Dönüşüm farkındalığı için neler yapılacak?
Kamuoyu farkındalığının artırılması ve toplumun iklim değişikliğinin etkileri konusunda duyarlı hale getirilmesi için eğitim ve bilinçlendirme programları düzenlenecek. Tüm eğitim düzeylerinde müfredat ve öğretim programlarının güncellenmesi ve yeşil iş gücünün yetiştirilmesi için gerekli çalışmalar ilgili bakanlıklarla koordineli olarak Milli Eğitim Bakanlığı ve Yükseköğretim Kurulu'nca yapılacak.
Türkiye Yeşil Taksonomisi ne getirecek?
Türkiye Yeşil Taksonomisi, yatırımın gerçekten çevreci ve iklim değişikliğini olumsuz etkilemeyen yatırım olup olmadığını belirleyerek, ulusal yatırım olanaklarını artıracak ve ülkemize uluslararası finans akışlarını hızlandıracak.
Türkiye Emisyon Ticaret Sistemi ile ne sağlanacak?
Ülkemizde ilk defa uygulanmaya başlayacak olan bu sistem sayesinde iklim değişikliğiyle mücadelede yıllar içerisinde sera gazı emisyonları maliyeti etkin bir şekilde azaltılacak. Böylece sanayi tesislerinin Yeşil Dönüşüm kapsamında daha verimli, daha temiz ve daha rekabetçi imalat imkânlarına ulaşmaları sağlanacak.
İklim Kanunu sadece ticaret sistemine yönelik bir kanun mu?
İklim Kanunu iklim kaynaklı afetlere dirençli şehirler kurmak, su ve gıda güvenliğini sağlamak, Sıfır Atık sistemini yaygınlaştırmak, yenilenebilir enerji ve temiz teknolojilerin kullanımını artırmak, gelecek nesillere yaşanabilir bir dünya ve daha sağlıklı bir çevre bırakmak, tarımsal alanları ve biyolojik çeşitliliği korumak için gerekli düzenlemeleri içeren bir kanundur. Ayrıca, emisyon ticaret sistemiyle sanayimizin daha rekabetçi, temiz ve verimli üretim yapmasını da sağlayacak nitelikte hazırlanmıştır.
'İklim Kanunu tarımsal faaliyetleri bitirecek, yapay gıda getirecek' iddiası doğru mu?
İklim Kanunu'nun hazırlık süreci, hazırlanma gerekçesi dikkate alındığında hiçbir şekilde hayvancılığın ortadan kaldırılacağı, sürdürülebilir protein adı altında böcek bazlı bir beslenme düzenine geçileceği gibi bir durum söz konusu olmayıp bu iddialar tamamen hayal ürünüdür. Kanun aksine, organik tarımı ve hayvancılığı desteklemekte ve bu yaklaşımı gıda güvenliği bağlamında öncelemektedir.
Kanunla yurttaştan karbon vergisi mi alınacak?
Hayır. Kanunda yurttaştan vergi alınmasına ilişkin bir düzenleme asla yer almamaktadır.
Kanunla kömür, petrol kullanımı tamamen kalkacak mı?
Kanunla kömür, petrol kullanımının tamamen kaldırılacağı iddiası gerçeği yansıtmamaktadır. Kanun, çevre dostu temiz enerjiyi teşvik etmeyi amaçlamaktadır. Kanundaki tüm maddeler ülkenin kalkınma önceliği ve toplumsal refahı dikkate alınarak hayata geçirilecektir.
Kanunda yer alan karbon ayak izi ne getirecek?
Karbon ayak izi, bir ürünün üretiminde ortaya çıkan emisyon faaliyetleriyle, çevreye verilen zararı ifade eden sera gazı emisyonunun karbondioksit karşılığıdır. Bu kapsamda, Kanun teklifinde de görüleceği üzere sadece üretim yapan kurum ve kuruluşların imalat sürecinde yeni ve temiz teknolojiler kullanarak karbon ayak izini azaltması yükümlülüğü söz konusudur. Bu noktada aynı ürünün üretim aşamasında daha az enerji ve maliyetle üretilmesi kastedilmektedir. Metinden de anlaşılacağı gibi bireysel, toplumsal ve sosyal açıdan özgürlüklerin kısıtlanmasına dair herhangi bir düzenleme, hüküm veya durum söz konusu değildir. Tamamen kurum ve kuruluşların özellikle ürünlerin sanayideki üretim aşamasında enerji verimliliği ile yeni teknolojilerin kullanılarak üretilmesi, doğal kaynakların ve çevrenin korunmasından bahsedilmektedir.
İklim Kanunu Teklifi Neden Geri Çekildi?
İklim Kanunu, Türkiye’nin yeşil büyüme vizyonunu ve net sıfır emisyon hedefini merkezine alan bir çerçeve sunmayı amaçlıyordu. Kabul edilen maddelerde, sera gazı emisyonlarının azaltılması, iklim değişikliğine uyum, planlama araçları, denetim mekanizmaları ve kurumsal düzenlemelere yer veriliyordu.
Ancak yasa tasarısının hazırlanış sürecinde toplumun geniş kesimlerine yeterince bilgi verilmemesi büyük bir sorun yarattı. Anket sonuçlarına göre halkın yüzde 70’i bu yasadan haberdar bile değildi. Özellikle geleneksel tarımla uğraşan çiftçilerin haklarını nasıl etkileyeceği konusunda netlik olmaması, çevre ve tarım örgütlerinin tepkisini çekti.
Mecliste görüşülmesi beklenen diğer maddeler, gelen eleştiriler ve sivil toplumdan yükselen sesler sonucunda askıya alındı. CHP Grup Başkanvekili Murat Emir, sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, yasa teklifinin komisyona geri çekildiğini duyurdu. Emir, muhalefetin ve sivil toplumun gösterdiği direnç sayesinde bu kararın alındığını ifade etti.
CHP Grup Başkanvekili Murat Emir'in paylaşımı 👇🏻
'TBMM Genel Kurulunda görüşülmekte olan İklim Kanunu muhalefet partilerinin ve sivil toplum örgütlerinin etkili direnci sonucunda tekrar görüşülmek üzere komisyona çekiliyor. Umarız bu kez AKP grubu eleştirilere kulak veren ve bilimsel verileri önceleyen bir tutum sergiler ve ülkemiz hak ettiği bir iklim kanununa kavuşur.'
Keşfet ile ziyaret ettiğin tüm kategorileri tek akışta gör!
Test
Gündem
Magazin
Video
Yeniden Komisyonda: TBMM’de İklim Kanunu Yasa Tasarısı Geri Çekildi
Yorum Yazın