Müzik Beyinde Nostaljiyi Nasıl Tetikler?
Bir şarkı çalmaya başlar ve bir anda 10 yıl önceki yaz tatiline, lise kantinindeki kahkahalara ya da ilk aşkınızın gözlerine ışınlanırsınız… Peki ama beynimiz bu zaman yolculuğunu nasıl yapıyor? Gelin müziğin, hafızamızla yaptığı bu gizli anlaşmayı çözümleyelim!
Müzik çaldığında hipokampus geçmişe açılan bir kapı oluşturuyor.
Beynimizde hafızanın merkez üssü olan hipokampus, müzik çaldığında adeta arşivden tozlu kutuları çıkarıyor. Bir şarkının melodisi, geçmişte yaşadığınız anılarla eşleşerek otomatik bir hatırlama düğmesi oluyor. Bu yüzden eski bir şarkıyı duyduğunuzda bir anda 'aaa bu benim mezuniyet şarkımdı!' diye heyecanlanıyorsunuz.
Amigdala sayesinde şarkılar duyguları yeniden canlandırıyor.
Müzik, duygularımızı yöneten amigdalayı harekete geçiriyor. Mutlu bir şarkı size çocukluk oyunlarını, hüzünlü bir melodi ise eski ayrılıkları hatırlatıyor. Yani anılar sadece görüntülerle değil, hislerle de geri geliyor. Kısacası amigdala, şarkıları duygu paketine dönüştürüp size geri postalıyor.
Beyin dopamin salgılayarak nostaljiyi daha mutlu bir hale getiriyor.
Nostaljik bir şarkı dinlediğinizde beyniniz dopamin salgılıyor. Bu da sizi hem mutlu ediyor hem de o anıyı daha güçlü hissetmenizi sağlıyor. Yani aslında beyniniz, size bedava mutluluk enjekte ediyor. Bir nevi doğal antidepresan!
Şarkı sözleri hafızayı tazeleyerek unutulmaz hale getiriyor.
Sözlerini ezbere bildiğiniz şarkılar, beyninizin dil merkezini harekete geçiriyor. Bu yüzden 20 yıl önce dinlediğiniz bir şarkının sözlerini hiç unutmazken, geçen hafta öğrendiğiniz telefon numarasını hatırlayamıyorsunuz. Çünkü beyniniz müziği eğlenceli buluyor ama numaraları sıkıcı. Çok da haksız sayılmaz aslında!
Her şarkı bir dönemi hafızaya sesli günlük gibi kaydediyor.
Üniversite yıllarında en çok dinlediğiniz parça, o dönemin kokusunu, arkadaşlarınızı ve hatta giydiğiniz kıyafetleri bile geri çağırabiliyor. Beyin, o müziği döneme sabitleyip hafızanıza kazıyor. İşte bu yüzden 2000’ler şarkıları çalınca bir anda MSN’de titreşim gönderen hallerinize dönüyorsunuz.
Müzik diğer duyularla birleşerek anıları daha güçlü hatırlatabiliyor.
Beyin, müziği sadece kulakla dinlemekle kalmıyor bunun yanında ortamın kokusu, ışığı, hatta üzerinizdeki kıyafet bile anıya ekleniyor. Mesela, yaz tatilinde plajda dinlediğiniz şarkı size hep güneşi ve deniz kokusunu hatırlatıyor. Müzik burada bir nevi hatırlatma tuşu görevi görüyor, diğer duyular da anıyı destekliyor.
Bilinçaltı müzik sayesinde beklenmedik anılar ortaya çıkarıyor.
Bazen bir şarkıyı dinlerken hiç beklemediğiniz bir anı aklınıza gelir. Bunun nedeni, bilinçaltınızda saklanan ufak detayların müzikle birleşip su yüzüne çıkmasıdır. Belki çocukken duyduğunuz bir şarkı, annenizin mutfakta söylediği ninniyle bağlanır.
Şarkılar toplu anılar yaratarak kolektif nostaljiyi besliyor.
Bir şarkı sadece size değil, başkalarıyla paylaştığınız anılara da bağlıdır. Arkadaşlarla dinlenen albümler, ailece söylenen türküler ve sevgiliyle paylaşılan playlist’ler hafızada toplu anılar yaratıyor. Bu yüzden müzik, kolektif bir nostalji kaynağı haline geliyor.
Keşfet ile ziyaret ettiğin tüm kategorileri tek akışta gör!
Test
Gündem
Magazin
Video
Yorum Yazın