Sosyal Medyada Bir Videonun Yapay Zeka Ürünü Olduğunu Anlamanın 10 Yolu
Bir videoya denk geldiniz. Biri yağmurun altında ağlıyor, biri İspanyol balkonunda keman çalıyor, yaşlı bir teyze dans ederken kalpleri topluyor. Ve içinden bir ses 'Bu çok iyi ya…' diyor. Ama sonra hemen ardından başka bir ses geliyor: “Bir dakika… Bu sahne biraz fazla iyi değil mi?”
Artık sosyal medya, sadece kullanıcıların çektiği içeriklerden ibaret değil. Yapay zeka, bir sahneyi baştan sona, sıfırdan yaratabiliyor. Üstelik bu videolar o kadar gerçekçi ki, gerçek olanla olmayan arasındaki çizgi, bildiğimiz anlamda bulanıklaşıyor.
İşte tam da bu yüzden, bir içeriğin AI ürünü olup olmadığını anlamak için bir miktar dikkat, biraz gözlem, biraz da bu rehber gerekiyor. Hazırsanız başlıyoruz.
1. Göz kırpmayan insan mı olur?
İnsan gözü doğal olarak belirli aralıklarla kırpılır ama yapay zekâ henüz bu konuda tam not alamıyor. Bir videoda kişi uzun süre gözünü kırpmıyorsa ya da göz kapakları garip garip hareket ediyorsa bu durum, o görüntünün sahte olduğuna dair güçlü bir işaret olabilir. Ayrıca gözlerdeki canlılık eksikliği de dikkat çekici olur. Gerçek bir insanda gözün ışığı, mimiklerle olan uyumu hissedilirken, yapay olanlarda sanki camdan yapılmış gibi sabit ve hissiz durur. Bu yüzden o bakışlara iyi bak!
2. Parmaklarını say, emin ol!
Evet, hala işe yarıyor. Yapay zeka, insan elini üretmekte ciddi anlamda zorlanıyor. Bir kişinin bardağı tutuşu, kalemi kavrayışı, el hareketleri... Hepsi biraz garip, biraz mekanik. Parmaklar ya fazla uzun ya da eksik oluyor. Bazen bir el altı parmaklı oluyor ama o kadar düzgün ki fark etmiyorsun bile. Özellikle hızlı geçen videolarda yapay zeka bu tür detaylara çok takılmıyor.
3. Arka plan detaylarında cümle kuramayan tabelalar...
Kitaplık var ama kitap isimleri “Jajol Kloztr” gibi uydurma. Ya da sokak sahnesinde tabelalar bir tuhaf, harfler karışmış. Yapay zeka yazı konusunda hala tökezliyor. Arka planda bir şeyler fazla estetik ya da gözün takılıyor ama nedenini anlayamıyorsan, sebebi muhtemelen yapay zeka.
4. Seslere dikkat et!
Yapay zeka destekli sesler son dönemde epey gelişti ama hala robotik bir titreşimden kaçamıyorlar. Mesela birinin ağlayarak konuştuğu bir video var diyelim, sesi düz çizgide ilerliyor, ne iniş var ne çıkış. Tonlama yok, vurgu yok, hatta bazen kelimeler arası garip duraklamalar var. Tam 'Bir şey eksik ama ne?' dediğiniz anlarda AI sahnede olabilir.
5. Mimikler...
AI bir surat ifadesi vermeye çalışıyor ama ya fazla abartıyor ya da tamamen unutuyor. Mesela, biri kahkaha atıyor ama gözleri donuk. Ya da bir çocuk ağlıyor ama surat ifadesi gülüyor gibi. Mimikler uyumsuz, yüz kasları senkronize değil. Sanki biri suratına gülme efekti yapıştırmış gibi duruyor.
6. Dudaklarla kelimeler arasında mesafe var mı?
Deepfake videolarda dudak senkronizasyonu bazen o kadar kötü ki, arkadan ses geliyor ama ağız 'merhaba' demeye çalışıyor. Özellikle konuşma videolarında bu detayı iyi izlemek gerekiyor. Sesle görüntü arasında bir saniyelik fark bile tüm büyüyü bozar. 'Sesi duyuyorum ama ağız başka bir şey söylüyor' diyorsan, bu sahnede gerçek biri oynamıyor olabilir.
7. Kıyafetler uydurma gibi duruyorsa...
Yapay zeka bazen kıyafet üretirken gerçek dışı parçalar yaratıyor. Örneğin, birinin üstünde gömlek var ama düğmeler yamuk dizilmiş ya da yakası omzundan sarkıyor. Logolar 'ADADAS' gibi tanıdık ama değil; o klasik AI karıştırması.
8. Işık bir yerden, gölge bambaşka yerden.
Işık bir yandan geliyor ama gölge başka bir yerde... ya da hiç yok! Yapay zeka videolarında gölgeler fizik kurallarına aykırı davranabilir. Güneş tepede ama gölge yana doğru düşüyor, ya da insanın ayağının dibinde olması gereken gölge tamamen unutulmuş. Gerçek bir videoda ışık ve gölge ilişkisi tutarlı ve fizik kurallarına uyar. AI ise bazen bu kuralları hiçe sayabiliyor. Özellikle kıyafet detaylarında, yüze düşen gölgelerde ya da cama yansıyan görüntülerde tutarsızlık varsa, o videoda bir şeylerin ters gittiğini anlayabilirsin.
9. Hiç yaşlanmayan yüzlere dikkat!
Bazı videolarda insanların yüzleri o kadar pürüzsüz, çizgisiz ve 'photoshop'lu gibi' oluyor ki insan ister istemez şüpheleniyor. Hele bir de mimik yoksa, her cümlede aynı yüz ifadesi kalıyorsa… yapay zekanın işleri olabilir.
Gerçek hayattaki gözenekleri, kırışıklıkları ya da yüzdeki küçük kusurları yok eder. Bu da kişiyi bir çeşit plastik yüzlü avatara dönüştürür. Bir yüz fazla mükemmelse ve burnun dibinde durduğu halde hala filtreli gibi görünüyorsa, o video gerçek olmayabilir.
10. Altyazı saçmalıyorsa işler karışık!
Bazı AI videolarında alt yazılar da yapay zeka tarafından otomatik yerleştiriliyor. Ancak senkron kaymaları, bağlamsız çeviriler ya da komik yazım hataları varsa o videonun otomatik üretildiğini anlayabilirsin. Ayrıca alt yazıların videoyla tamamen alakasız içerik taşıması da yapay zekanın sınıfta kaldığı başka bir alan. 'Merhaba' diyor ama alt yazıda 'Yeryüzü insanlarını selamlıyorum' yazıyor mesela. Bu gibi çelişkiler en net sinyallerden biri olabilir.
11. Yorumlar, "Bu gerçek mi?" diye kaynıyorsa...
Bazen en net ipucu yorumlarda gizli. Eğer bir videonun altı 'Bu yapay mı?', 'Göz kırpmıyor resmen', 'Deepfake bu' gibi yorumlarla dolup taşıyorsa yalnız olmadığını anlarsın. İnsanların toplu sezgileri genelde çok güçlüdür. Bir video gerçekten garipse, zaten çoğu kişi bunu fark eder. O yüzden bir video kafanı karıştırdıysa, yorumları oku. Hatta bazen en sağlam analizleri yorumlarda bulursun. Sosyal medyanın kolektif zekası, AI içeriklerini yakalama konusunda şaşırtıcı derecede başarılı.
Keşfet ile ziyaret ettiğin tüm kategorileri tek akışta gör!
Test
Gündem
Magazin
Video
Yorum Yazın