Tuttuğunuz Takımın Maçlarını İzlemek Beyninizi Aşırı Şekilde Çalıştırabilir
Araştırmacılar, futbol fanatiklerinin takımları kazandığında veya kaybettiğinde beyinlerinde neler yaşandığını incelemek için taramalar yaptı. Bir futbol taraftarının, tuttuğu takım önemli bir maçı kazandığında ya da kaybettiğinde büyük coşku veya öfke göstermesi oldukça normal karşılanıyor. Taraftarlar bunu genellikle kontrol dışı bir tepki olarak tanımlasa da, takımlarına duydukları yoğun sadakat çoğu zaman mantıksız davranışlara yol açabiliyor. Yeni yapılan bir araştırma, bu davranışların bilimsel temelini anlamaya yardımcı oldu.
Şili'de 60 erkek taraftar üzerinde araştırma yapıldı.
Salı günü Radiology dergisinde yayımlanan çalışma, taraftarların tuttukları takımları izlerken beyinlerinin farklı bölgelerinin devreye girdiğini ve bunun hem olumlu hem de olumsuz duygu ve davranışları tetiklediğini ortaya koydu.
Şilili üniversite araştırmacıları, 60 erkek futbol taraftarını fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme (fMRI) yöntemiyle inceledi; bu teknik, kan akışındaki değişimleri ölçerek beyin aktivitesini takip ediyor. Katılımcılar, spora olan tutkularının yoğunluğuna göre izleyici, taraftar veya fanatik olarak sınıflandırıldı. Araştırmada, gönülden destekledikleri takımın, rakip takımın veya tarafsız bir takımın maçlarındaki gol anları sırasında beyin aktiviteleri incelendi.
13 maddeden oluşan Futbol Taraftarları Fanatiklik Ölçeği üzerinden değerlendirme yapıldı.
Araştırmada, fanatiklik seviyesi “şiddete eğilim” ve “aidiyet duygusu” gibi 13 maddeden oluşan Futbol Taraftarları Fanatiklik Ölçeği ile ölçüldü. “Fanatik” olarak sınıflandırılan katılımcıların takımlarıyla aşırı özdeşleşme yaşadığı ve bu yüzden takımın başarısının kişisel kimliklerini ciddi biçimde etkilediği belirlendi.
Tarama sonuçları, taraftarın takımı rakibe gol attığında beynin ödül sistemiyle ilişkili bölgelerinin—beslenme, cinsellik ve bağımlılık yapan maddelerle bağlantılı alanlar—aktive olduğunu gösterdi. Öte yandan, takım ağır bir yenilgi aldığında, beynin algıyla ilgili mentalizasyon ağı etkinleşirken, çatışmayı izleme ve duygusal kontrol süreçlerinden sorumlu dorsal anterior singulat korteksteki (dACC) aktivitenin azaldığı gözlendi.
“Rekabet, saniyeler içinde beynin değerleme ve kontrol dengesini hızla yeniden yapılandırıyor”
Çalışmanın başyazarı Francisco Zamorano, Şili’nin başkenti Santiago’daki Universidad San Sebastian’da doçent olarak görev yapıyor ve “Rekabet, saniyeler içinde beynin değerleme ve kontrol dengesini hızla yeniden yapılandırıyor” dedi.
Bu durum, katılımcıların takımları rakibe gol attığında, rakip olmayanlara kıyasla ödül sistemi bölgelerinin aşırı aktif hâle geldiği anlamına geliyor. Zamorano, bu etkinin en yoğun şekilde aşırı fanatiklerde görüldüğünü ve kimlikleri tehdit altına girdiğinde duygularını düzenlemede daha çok zorlandıklarını belirtti. Bu durum, normalde rasyonel kişilerin maç sırasında bambaşka bir hâl almasını açıklayabilir.
Araştırmacılar, bu beyin mekanizmalarının yalnızca futbol fanatizmiyle sınırlı olmadığını; din veya siyaset gibi diğer fanatizm türlerinde de benzer biçimde ortaya çıktığını vurguluyor.
Kongre binası baskını üzerinden "fanatizm" tanımı yapıldı.
Zamorano, 6 Ocak 2021’de ABD Kongre Binası’na yapılan saldırıyı örnek göstererek, ortak bir kimliği paylaşan bir grubun yeterince büyüdüğünde siyasi fanatizmin demokratik normları nasıl zayıflatabildiğini ortaya koyduğunu belirtti.
“Katılımcılar, bilişsel denetimin zayıfladığına dair klasik belirtiler gösterdi; tıpkı çalışmamızın azalmış dACC aktivasyonunda bulduğu gibi” diye ekledi. Zamorano, beynimizdeki devrelerin büyük kısmının yaşamın erken dönemlerinde şekillendiğini, bu sayede tepkilerin yetişkinlikte geri döndürülemez zararlara yol açmasının önlenebileceğini vurguladı.
“Bakım kalitesi, strese maruz kalma ve sosyal öğrenme, daha sonra bireyleri fanatik çağrılara karşı savunmasız hâle getiren değerleme-kontrol dengesini biçimlendirir. Bu nedenle çocukluğu korumak en güçlü önleme stratejisidir” dedi.
Bu haberi yapay zeka yorumuyla dinlemek ister misiniz?
Keşfet ile ziyaret ettiğin tüm kategorileri tek akışta gör!
Test
Gündem
Magazin
Video
Alman Takımı Mainz 05, Filistin Davasını Kaybetti Tazminat Ödeyecek
Sarunas Jasikevicius, Fenerbahçe'de Kalacak mı Gidecek mi?
Ebrar Karakurt "Sır Olarak Kalmasın" Diyerek Sırrını Açıkladı
Yorum Yazın