Vegan, Vejetaryen ve Ketojenik Beslenmeyi Birbirinden Ayıran 10 Önemli Detay
Son zamanlarda kimi tamamen bitkisel beslenmeyi savunuyor, kimi hayvansal gıdaları azaltarak dengeli bir yol arıyor, kimiyse karbonhidratı hayatından çıkarıp enerjiyi yağlardan almayı tercih ediyor. Peki ama vegan, vejetaryen ve ketojenik beslenme arasındaki farklar tam olarak ne? Bu yazıda, bu üç popüler beslenme modelini birbirinden ayıran 10 önemli detayı ele alıyoruz. Hazırsan içeriğe geçelim!
1. Temel felsefeleri farklıdır.
Vegan olmak hayvansal ürün kullanımını tamamen reddeden bir yaşam tarzı olarak sadece et değil, süt, yumurta ve bal, benzeri ürünleri tüketmezken Vejetaryen beslenme tarzında et ve balık tüketilmez ama süt ürünleri veya yumurta gibi hayvansal besinlere izin verilir. Ketojenik beslenmede ise mesele metabolik bir tercihtir. Burada amaç, vücudu “ketozis” denilen duruma sokarak enerji kaynağını karbonhidrattan yağa çevirip yağ kaybı hızlandırmaktır.
2. Protein kaynakları değişir.
Üç beslenme biçiminde de protein çok önemli bir yer tutar ancak kaynağı tamamen farklı. Veganlar proteini mercimek, nohut, fasulye, tofu ve kinoa gibi bitkisel besinlerden alırken vejetaryenler bu listeye yumurta ve süt ürünlerini de ekleyerek biraz daha fazla seçenek elde ederler. Ketojenik beslenenler ise protein kaynağı olarak daha çok et, balık, yumurta ve peynir gibi hayvansal gıdalara yönelirler.
3. Karbonhidrat miktarı belirleyicidir.
Vegan ve vejetaryen beslenmede karbonhidrat, çoğu zaman beslenmenin merkezinde yer alır. Tam tahıllar, baklagiller, sebzeler ve meyveler bu grupların temel enerji kaynağı. Ancak ketojenik beslenmede tam tersi olarak karbonhidrat neredeyse tamamen kısıtlanır. Öyle ki günlük karbonhidrat miktarı genellikle 20-50 gram civarındadır ve vücut bu durumda enerjiyi yağlardan sağlamaya başlar.
4. Yağa olan yaklaşımları ayrıdır.
Veganlar ve vejetaryenler genelde bitkisel yağları tercih eder; zeytinyağı, avokado yağı, hindistan cevizi yağı veya fındık yağı gibi seçenekler sofralarında sıkça yer alır. Ketojenik beslenmede ise tereyağı, sade yağ, kremalar ve hatta etin doğal yağı bile serbesttir. Bu açıdan baktığımızda yağın vegan ve vejetaryen beslenmede dengeleyici görevi görürken ketojenik diyet için bir yakıt olarak kullanıldığını daha iyi görebiliriz.
5. Besin çeşitliliği farklıdır.
Vegan beslenmede sadece bitkisel gıdalar yer aldığı için çeşitlilik sebzeler, tahıllar, kuruyemişler ve meyveler arasında sağlansa da hayvansal ürünlerin olmaması bazı besin gruplarını dışarıda bırakır. Vejetaryen beslenmede de bunlara süt ürünleri ve yumurta eklendiği için menü biraz daha geniştir. Ketojenik beslenmede ise tam tersi olarak karbonhidratlı her şey neredeyse tamamen çıkarılarak yağlı ve proteinli besinlerin sayısı artırılır.
6. Amaçları genel anlamda birbirinden ayrıdır.
Vegan beslenme çoğu zaman etik, çevresel ve hayvan hakları temelli bir yaşam tercihi olarak benimsenir. Yani sadece yemek alışkanlığı değil bir dünya görüşüdür. Vejetaryenlik ise genellikle hem sağlık hem de çevresel nedenlerle tercih edilir. Ketojenik diyetin amacı ise farklıdır: kilo kaybı, mental odaklanmayı artırmak veya enerjiyi dengelemek gibi fiziksel hedefler ön plandadır.
7. Sindirim sistemine etkilerinde de bir farklılık söz konusu.
Vegan beslenme yüksek lifli olduğu için sindirim sistemine genelde iyi gelir; bağırsak hareketlerini düzenler ve tokluk hissi sağlar. Vejetaryen beslenmede de lif alımı yüksektir ama süt ürünleri gibi gıdalar bazı kişilerde şişkinlik vb. durumlara yol açabilir. Ketojenik beslenmede ise düşük lif nedeniyle kabızlık sık yaşanabilir.
8. Tatlı ve atıştırmalık seçimleri değişir.
Vegan tatlılarda genellikle hurma, muz, yulaf, kakao ve fıstık ezmesi gibi doğal malzemeler kullanılır. Vejetaryenler ise vegan beslenmeye ek olarak süt veya yumurta içermeyen tatlı tariflerini de keyifle tüketebilir. Ketojenik beslenmedeyse tatlı tamamen yeniden tanımlanır: rafine şeker yasaktır, onun yerine stevia gibi tatlandırıcılar kullanılır. Un yerine badem unu tercih edilirken meyve ve bal gibi gıdalar büyük oranda diyetin dışında kalır.
9. Her biri için ayrı bir hazırlık süreci ve planlama gerekir.
Her beslenme biçimi kendi içinde dikkatli bir planlama ister. Vegan ve ketojenik beslenmede bu planlama özellikle önemlidir çünkü bazı besin grupları tamamen devre dışı kalır. Bu durumda eksik kalabilecek besinleri yerine koymak için bilinçli bir menü oluşturmak gerekir. Vejetaryen beslenme ise günlük yaşama daha kolay uyum sağlayan rahat bir sistem sunar.
10. Toplumsal algı ve uygulama kolaylığı farklılık gösterir.
Restoranlarda ve marketlerde çok daha yaygın hale gelen vejetaryen beslenmenin yanı sıra bugün hala pek çok yerde dışarıda yemek yerken vegan alternatif bulmak zor olabiliyor. Ketojenik diyet popülerliğiyle birlikte daha fazla seçenek sunsa da karbonhidratın neredeyse her yerde karşımıza çıkması nedeniyle uzun vadede sürdürülmesi zor bir beslenme çeşididir.
Keşfet ile ziyaret ettiğin tüm kategorileri tek akışta gör!
Test
Gündem
Magazin
Video
Yorum Yazın