Dr. Hakan Özerol’dan Birlikte Öğrenelim: Davranışsal Finans Nedir?
Davranışsal finans nedir, ne değildir? Davranışsal finans hakkında bilmeniz gereken her şeyi Dr. Hakan Özerol açıklıyor biz de anlatıyoruz. Hazırsanız davranışsal finans hakkındaki her şeyi bu içerikte açılıyoruz, hadi başlayalım!
Öncelikle davranışsal finans nedir onu tanımlayalım. Davranışsal finans, finans ve psikolojiyi birleştiren bir disiplindir.
İnsanların para harcarken, biriktirirken ve yatırım yaparken neden rasyonel olmayan davranışlar sergilediğini inceler. Bu alandaki temel varsayıma göre insanlar her zaman mantıklı kararlar vermezler.
Bu disiplinin temelinde “insan sistematik olarak mantıksız davranır” görüşü vardır.
Yani rasyonellikten sapmalar rastgele değil, öngörülebilir biçimde gerçekleşir. Bu durum da insan psikolojisinin ekonomi üzerindeki etkisini anlamayı mümkün kılar.
İrrasyonel davranışlar özellikle harcama kararlarında net biçimde görülür.
İnsanlar kimi zaman aynı kaliteye sahip iki üründen daha pahalı olanı tercih edebilir. Bu tercihlerin nedeni genellikle statü, marka veya moda gibi psikolojik etkenlerdir.
Bu sapmalar sadece harcamalarda değil, tasarruf kararlarında da gözlemlenir.
İnsanlar para biriktirirken duygusal kararlar alabilir veya birikim davranışını erteleyebilir. Örneğin kişiler “bugünlük hak ettim” duygusuyla tasarruftan vazgeçebilir.
Yatırım kararları da rasyonellikten sapmalara açıktır.
Her ne kadar yatırım en çok mantıklı düşünmeyi gerektiren alanlardan biri olsa da yatırımcılar bile zaman zaman duygularına, korkularına ya da aşırı güvenlerine göre karar verebilirler.
Genel olarak yaş, medeni durum, ruh hali gibi kişisel faktörler finansal davranışları etkiler.
Bu faktörler bireyin risk algısını, getiri beklentisini ve sabrını biçimlendirir. Yani yatırım sadece sayılarla değil, yaşamın içinden gelen duygularla şekillenir. İnsanların finansal kararlarındaki hataları çoğu zaman sistematik ve tekrar eden niteliktedir.
Davranışsal finans genellikle geleneksel finans teorilerinin eksik bıraktığı alanları tamamlar.
Geleneksel model, insanı tamamen rasyonel varsaydığı için genellikle gerçek hayatla örtüşmez.Davranışsal finanssa bu boşluğu psikolojiyle doldurarak açıklayıcı gücü artırır. Davranışsal finans birçok Nobel ödülüne de konu olmuş önemli bir alandır.
Genel bir şekilde özetleyecek olursak davranışsal finans, insanların neden aynı hataları yaptığını ve bu hataların finansal sonuçlarını anlamaya çalışır.
Bireylerin daha sağlıklı kararlar alabilmesi için bu mekanizmaları tanımlayıp farkındalık yaratır.
Amacı, sadece “neden irrasyoneliz” sorusunu değil, “bu irrasyonelliği nasıl yönetebiliriz” sorusunu da yanıtlamaktır.
Keşfet ile ziyaret ettiğin tüm kategorileri tek akışta gör!
Test
Gündem
Magazin
Video
Yorum Yazın