Fair Play: Sadece Sporda Değil, Hayatın Her Alanında
Spor, yalnızca fiziksel bir mücadele değil; aynı zamanda ahlaki değerlerin, etik anlayışının ve insana duyulan saygının da test edildiği bir alandır. İşte bu noktada Fair Play, yani 'adil oyun' kavramı devreye giriyor. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi’nde öğretim üyesi olarak görev yapan, Türk sporuna hizmet etmeyi kendine görev edinmiş ve kendini bir Cumhuriyet Kadını olarak tanımlayan Doç. Dr. Pero Duygu DUMANGÖZ, sporun sadece bir rekabet alanı değil, aynı zamanda insanlık değerlerinin somut bir şekilde sergilendiği bir yaşam biçimi olduğuna inanıyor. Kendisi, Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi (TMOK) çatısı altında Fair Play Komisyonu’nda da aktif olarak görev almakta ve bu değerleri daha geniş kitlelere yaymayı hedeflemektedir. Bu röportajda, Fair Play’in sadece sporcular için değil, toplumun her bireyi için önemli bir değer olduğuna inanan Doç. Dr. Pero Duygu DUMANGÖZ ile sporun etik boyutlarını ve bu kavramın toplumsal hayatta nasıl şekillendiğini konuştuk.
+Doç. Dr. Pero Duygu DUMANGÖZ kimdir, kendinizden kısaca bahseder misiniz?
-Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Spor Bilimleri Fakültesi, Spor Yöneticiliği Bölümü’nde öğretim üyesi olarak görev yapıyorum. Bir taraftan geleceğin spor insanlarını yetiştirmeye diğer taraftan da Türk sporuna hizmet etmeye kendini adamış, bir Cumhuriyet Kadını olarak kendimi tanımlayabilirim. Ayrıca, Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi (TMOK)’nin çatısı altında çalışmalarını sürdüren Fair Play Komisyonu’nun bir üyesiyim.
+“Fair Play” kavramını siz nasıl tanımlıyorsunuz?
-Her şeyden önce bu kavramı tam manasıyla bilmek, özellikle spor uygulamalarında etik ve ahlakı geliştirmek için önemli bir fırsattır. Bu nedenle konunun, okuyucuların birkaç dakikasını ayırmalarına değer olduğu kanaatindeyim. Fair play’in herkes tarafından bilinen tercümesi “adil oyun” dur. İlk bakışta anlaşılması kolay gibi görünse de özü karmaşıktır. Çünkü her bireyin adil oyun anlayışı farklı olacaktır. Bir yarışma ortamında bulunan tüm katılımcıların kurallara açık ve adil şekilde uyması, her koşulda onur ve sadakatle hareket etmesi fikrine dayanır. Bu yönüyle tüm Dünyada sporcular, spor yöneticileri, akademisyenler, antrenörler, hakemler, seyirciler kısacası sporun tüm paydaşları tarafından saygı, etik ve dürüstlüğün sembolü olarak tanınmakta ve değer görmektedir. Fair play, rekabetin yalnızca puan ya da kupa mücadelesi olarak değil, daha derin ve felsefi bir şekilde ele alınmasını sağlar.
+Sporda fair play ne kadar önemlidir?
-Fair play, sporun özünde var olması gereken önemli bir değerdir, sporun ruhudur. Bir yarışı iyi bir yarış yapan, düşmanlık yaratmayan, oyunun özgürlük ve güzellik duygusunu ileten unsurdur. Spora insanlık kazandıran, yazılı olmayan ama vicdanlara kazınmış bir kuraldır.
Gelin hep birlikte bir dünya hayal edelim ☺ Tüm sporların saygı, dürüstlük ve etik çerçevesinde yapıldığı, rekabetin sağlıklı ve adil olduğu, sporcuların rakiplerine zarar vermeden ellerinden gelenin en iyisini yapmaya teşvik edildiği bir dünya. Böyle bir dünya hayal değil, mümkün ve bunun anahtarı da “Fair Play”.
Yarışmanın adil ve saygılı bir şekilde gerçekleşmesini sağlayan, ahlaki ve etik değerlerin bekçisidir. Aynı zamanda fair play, rakibin bir düşman olarak değil, bir takım arkadaşı olarak görüldüğü, saygıya ve nezakete dayalı bir spor kültürü oluşturur. Bu nedenle fair playi teşvik etmek şarttır. Çünkü fair play, her sporcunun spordan günlük yaşantısına aktarabileceği mükemmel bir değerler standardıdır.
Fair play ilkeleri arasında saydığımız fırsat eşitliği, saygı, sadakat, dürüstlük ve sorumluluk gibi değerler, az öncede belirttiğim gibi spor ortamlarının ötesine geçmiş ve insanın günlük yaşantısına yansımıştır.
+Fair play’i spora özgü bir kavram olarak mı algılamalıyız?
-Elbette hayır. Fair play, etik davranışı hedefleyen bir felsefedir. Bu açıdan, bugün sporun sınırlarını da aşan, insanlığın temel bir ilkesi haline geldi. Bu yönüyle fair playı sadece spor alanına indirgemek doğru bir yaklaşım değildir.
Fair play spor alanının ötesinde profesyonel, duygusal, sosyal ve akademik alanlarımızda uygulanabilir. Tanımadığınız birinin masada bıraktığı cüzdanı geri vermek, engelliler için ayrılmış park yerine araç park etmemek ya da yakınınızdaki kişilerin başarılarını kutlamak birer fair play örneğidir.
Toplumsal bir olgu olarak değerlendirecek olursak fair play, toplumsal etik standartlara uygun davranış sergilemek anlamında kullanılabilmektedir. Fair play olgusu, insan davranışlarında somutlaşır. Hakem kararlarına saygı duymak, hataları kabullenmek, zor zamanlarda rakibe destek olmak, yarışma öncesinde rakibe dostça bir baş selamı vermek, yapılan faul sonrasında özür dilemek, sakatlanan rakibe yardım etmek gibi değerlerin somut bir biçimde hayata geçirilmesidir.
+TMOK Fair Play Komisyonu ilk toplantısını birkaç hafta önce yaptı diye biliyorum. Yeni oluşan bu komisyon neler yapmayı planlıyor? Projelerinizden bahseder misiniz?
-TMOK’un 15 Mart 2025 tarihinde Seçimli Olağan Genel Kurul Toplantısında gerçekleşen başkanlık seçiminde oy üstünlüğü ile Sn. Ahmet Gülüm’ün başkanlık görevini almasıyla birlikte, Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi’ nde yeni bir dönem başladı. TMOK’un önemli komisyonlarından biri olan Fair Play Komisyonu’nun Başkanlığı ise spor ekranlarından aşina olduğumuz, spor medyasının ileri gelen isimlerinden Sn. Haldun Domaç’a verildi. Benim de üyesi olduğum ve Sn. Haldun Domaç tarafından oluşturulan Fair Play Komisyonu’nda, spor bilimlerinde tecrübe ve bilgi birikimine sahip meslektaşlarımın yanı sıra spor medyasında görev yapan değerli isimler yer alıyor. 28 Nisan 2025’de ilk toplantımızı gerçekleştirdik. Burada görev dağılımı gerçekleşti. Türk Sporuna hizmet etmek, fair play ruhunu yansıtmak ve bu önemli olguyu gerek spor ortamlarında gerekse toplum arasında yaygınlaştırmak için hep birlikte yüksek bir enerjiyle yola çıkıyoruz. Öncelikle Fair Play Komisyonu’nun geleneksel olarak sürdürdüğü faaliyetleri kaldığı yerden sürdürmeye devam edeceğiz elbette. Ayrıca hem ulusal hem de uluslararası seviyede yeni projelerimiz var hayata geçirmek için üzerinde çalışmaya başladık bile. Devletimizin, bağlı kurumlarıyla yapacağımız görüşmeler neticesinde bir takım iş birliklerimiz de olacak. Tüm bu çalışmalarımızın detayları TMOK-Fair Play Komisyonu tarafından zamanı geldikçe kamuoyu ile paylaşılacak.
+Son zamanlardaki şiddet olayları düşünüldüğünde, Fair Play konusunda okuyuculara ne önerirsiniz?
-Hoşgörünün temelleri üzerinde kurulmuş bir Türk toplumunda bu olaylar herkes kadar beni de çok etkiliyor. Bir o kadar da düşündürüyor. Son zamanlardaki şiddet olaylarının yaşanması bizlere gösteriyor ki, şimdi fair play ruhuna daha çok ihtiyacımız var. Okuyuculara önerimi Hacı Bektaş-ı Veli’nin “İncinsen de İncitme” sözleri ile yapmak isterim. Hacı Bektaş-ı Veli burada bütün insanlığı sevgi, barış ve kardeşliğe çağırmış. İnsanlar sizi incitebilir. Onlara asla şiddetle karşılık vermeyin. Kötülüğe iyilikle karşılık verin, bu en büyük erdemliliktir. İyi davranın… Nazik davranın… Medeni olun… Saygılı olun… Etik olun… Türk insanına bu yakışır, unutmayın.
Bu makalede öne sürülen fikir ve yaklaşımlar tamamıyla yazarlarının özgün düşünceleridir ve Onedio'nun editöryal politikasını yansıtmayabilir. ©Onedio
Keşfet ile ziyaret ettiğin tüm kategorileri tek akışta gör!
Test
Gündem
Magazin
Video
