Hep Yarı Uyanıklar! Balinalar Suyun Altında Nasıl Uyuyor?
Okyanusların dev canlıları balinalar da tıpkı insanlar gibi uyumak zorunda. Ama denizin ortasında yaşayan bir canlının boğulmadan uyuyabilmesi kulağa imkansız geliyor. Çünkü insanlar istemsiz şekilde nefes alırken balinalar her nefesi bilinçli almak zorunda. Yani tamamen uyurlarsa beyinleri onlara nefes almayı hatırlatamaz. İşte bu yüzden balinaların uykusu da bizden çok farklı.
Gelin, bakalım...
Balinalar, uykuya ihtiyaç duymalarına rağmen bunu bizim gibi yapamıyor.
Çünkü nefes almak için beyinlerinin uyanık kalması gerekiyor. Bunun çözümü ise 'unihemisferik uyku' adı verilen inanılmaz bir uyum mekanizması. Bu sırada beynin sadece bir yarısı uyuyor, diğer yarısı ise uyanık kalıyor. Böylece balina hem dinleniyor hem de nefes almayı unutmuyor.
Bu sayede balina, bir yandan yüzeye çıkıp nefes alabiliyor, bir yandan da çevresindeki tehlikelere karşı dikkatli olabiliyor. Araştırmacılar bunun, yunuslarda da görüldüğünü söylüyor. Yani okyanusta yaşayan pek çok memeli, hayatta kalabilmek için beynini bu şekilde bölerek uyum sağlamak zorunda.
Balinaların uyurken sergilediği en ilginç davranışlardan biri "logging" olarak biliniyor.
Bu durumda balina, deniz yüzeyinde hareketsiz şekilde kalıyor ve dışarıdan bakıldığında adeta suyun üzerinde duran bir kütüğü andırıyor. Blim insanları bu dinlenme biçimine 'logging' adını vermiş.
Logging çoğunlukla gündüz gerçekleşiyor ve gündüz uykusu deniyor. Yavru balinalar ise genellikle annelerinin yanında uyuyor. Anne balinanın yavaş yüzmesi, yavrunun hem güvenli kalmasını hem de dinlenmesini sağlıyor. Büyük gruplarda ise balinaların birlikte uyuduğu yani adeta senkronize dinlenme düzenine geçtikleri de gözlemlenmiş.
Balinalar, insanlar gibi uzun saatler uyumuyor.
Onlar için uyku kısa aralıklarla yapılan bir mola gibi. Çoğu tür birkaç saatlik periyotlarla dinleniyor. Örneğin araştırmalara göre ispermeçet balinaları günün yalnızca yüzde 7’sini uykuda geçiriyor. Üstelik bu uyku da genellikle 10-15 dakikalık kısa şekerlemelerden oluşuyor. Bu da onları dünyadaki en az uyuyan canlı türlerinden biri yapıyor.
Türler arasında büyük farklılıklar olsa da temel prensip aynı, balinalar uyurken tamamen kendilerini bırakmıyor. Beyinlerinin bir kısmı hep aktif kalıyor çünkü okyanusta hayatta kalmanın en önemli yolu bu.
Keşfet ile ziyaret ettiğin tüm kategorileri tek akışta gör!
Test
Gündem
Magazin
Video
İlginizi çekebilir:
Halterciler Maçtan Önce Neden Bir Şey Kokluyor?
Kanuni Sultan Süleyman’ın Kalbi Neden Başka Bir Yerde Gömülü?
Grönland Buzlarla Kaplı Olmasına Rağmen İsmi Neden "Yeşil Ülke"?
Yorum Yazın