Moderni Tamamlamak: 1950-1960 Türkiyesinde Murano'lar
1980 sonrasına kadar Türkiye'ye ithali yasak malların listesi oldukça kalabalıktı. Bu durumun özellikle 1960 - 1970li yıllarda modaya uymak, teknolojiyi takip etmek isteyen alıcıları adı 'kaçakçılar pazarı' olarak geçen yurt dışı menşeli ürünlerin uygun fiyata bulunduğu pazarlara yönlendirdiği bilinen bir gerçek. Hatta Lale Oraloğlu 1975 senesinde Ağrı'da kaçakçılar pazarından aldığı bir fincan takımı yüzünden 10 ay hapis cezası almıştı. Kaçak mal kontrolünün bu kadar sıkı yapıldığı bir dönemde gerek satıcıların gerek alıcıların farklı yollara başvurmuş olması pek de şaşırılacak bir durum değil. Şanslı olanlar ise yurtdışına gidip istedikleri eşyaları yanlarında getirebiliyorlardı. İşte 'Modern Mekan' ve onun ayrılmaz bir parçası olan 1950 - 1960lı yılların ikonik 'Murano camların' Türkiye'de dolaşımı.
İki Kardeş Vapur: Akdeniz ve Karadeniz

1955 yılında yolcu gemisi olarak inşa ettirilen vapurlar Akdeniz ve Karadeniz, 1950li yıllardan 1970li yıllara kadar, Batı Akdeniz ülkelerinden İzmir, İstanbul, Samsun ve Hopa'ya kadar yolcu taşıdı. Durduğu her limanda gemilerin restoranında yemek yemeye gelen şehir sakinleri kimi zaman gemi çalışanlarının, kimi zaman da Avrupa'dan gelen yolcuların kamaralarına ufak birer ziyaret gerçekleştirebiliyorlardı.
50li, 60lı, 70li Yıllara Damgasını Vuracak Muranolar:

İki yakın arkadaş olan hanımlar gemiler Samsun'a yanaştığında restorana eşleriyle beraber yaptıkları ziyareti şöyle anlatır; 'Yemekten sonra kamaralara geçerdiniz, o yıllarda bulunması imkansız olan hazır dikim bikini, mayo, manto, pardösü, ayakkabı, çanta, İtalyan seramik ve camlardan beğendiklerinizi seçer, satan kişiyle fiyatta anlaşarak satın alırdınız. Ancak zor olan kısım gemiden çıkabilmekti. Çıkışlarda bekleyen polisler zaman zaman arama yapıyorlardı. Aldığınız kıyafetleri içinize giyerek sıkıntısız bir şekilde dışarı çıkabiliyordunuz. Ancak Murano'ların boyutu ve ağırlığı çok fazla olduğu için dikkat çekmemesi gerekiyordu. Uzun pardösülerimizi çıkartıp kolumuza atarak arasına sakladığımız Murano'larla dikkat çekmeden gemiden ayrılıyorduk.' İşte Akdeniz Vapuru'ndan alınmış iki Murano Parça; bir tane Sommerso tekniği bagetli küllük, ve Sommerso tekniği çanak. Fotoğraf 1965 yılında çekilmiş.
fotoğraf: Emre Can Esenalp Arşivi
Sommerso Tekniği:

Murano Cam Sanatçısı Archimede Seguso tarafından bulunmuş bir cam tekniği. 'İç içe geçen renk katmanları, ya da üst üste binen renk katmanları' olarak Türkçe'ye çevirebiliriz. 50li, 60lı, 70li yılların Muranolarında en çok görülen tekniktir ve daha bir çok Murano cam sanatçısı tekniği kendi eserlerinde uygulamıştır. Fotoğraftaki sommerso çakmak geometrik kesim camlarıyla ünlü Mandruzzato adlı ustaya ait.
fotoğraf: Emre Can Esenalp Arşivi
Murano Çanak

Yine aynı gemilerden 1960-61 yıllarında alınmış orta tabağı. Dikkatli gözler tabağın aynısının bordo renklisini 'Öyle Bir Geçer Zamanki' dizisinde Caroline'in evinden hatırlayacaktır.
fotoğraf: Emre Can Esenalp Arşivi
Üç Gözlü Sommerso Murano Çerezlik

Yine aynı gemilerden 1960-61 yıllarında alınmış çerezlik.
fotoğraf: Emre Can Esenalp Arşivi
Ünlülerin 1960'lı yıllardaki evlerine ufak bir yolculuk yapalım.

Ünlüler nerden almışlar bilemiyoruz. Ancak hepsi de görmeye değer parçalar. Neriman Köksal'ın evine konuk oluyoruz. Sehpanın üzerinde mavi mor renkli bagetli bir küllük mevcut.
Zeki Müren

Zeki Müren'in Çin salonundayız. Birden fazla Murano göze çarpıyor. Birçoğu Sommerso tekniği.
Tamer Yiğit

Tamer Yiğit'in evindeyiz. Hemen yanındaki Sommerso küllük dikkat çekiyor.
Filiz Akın

Filiz Akın'ın salonundayız. Bir adet Sommerso tekniği küllük ve Sommerso vazo gözümüze çarpıyor.
Sommerso - Mandruzzato Çakmak

Emre Can Esenalp Arşivi
Sommerso Bullicante Çakmak

Emre Can Esenalp Arşivi
Sommerso Puro Küllüğü

Emre Can Esenalp Arşivi
Sommerso Bagetli/Pestilli Küllük

Emre Can Esenalp Arşivi
Sommerso Uzun Gondol

Emre Can Esenalp Arşivi
Sommerso Kuş

Emre Can Esenalp Arşivi
Sommerso Bagetli Küllük ve Sigara Vazosu

Küllüğü tanıdık mı? Neriman Köksal'ın salonuna tekrar göz atalım.
Emre Can Esenalp Arşivi
Çift Bagetli Küllükler ve Takım Çakmak

Emre Can Esenalp Arşivi
Archimede Seguso - Sommerso - Geode Bowl

Emre Can Esenalp Arşivi
Flavio Poli - Sommerso Kapaklı Sigaralık & Çakmak

Emre Can Esenalp Arşivi
Archimede Seguso Abajur Ayağı

Emre Can Esenalp Arşivi
Sommerso Tekniği Çakmak

Emre Can Esenalp Arşivi
Archimede Seguso - Sommerso - Geode Bowl

Emre Can Esenalp Arşivi
Alfredo Barbini Bazalı Ronson Çakmak

Emre Can Esenalp Arşivi
Aventurine Kelebek Formlu Siyah Opalin Murano Tabak

Emre Can Esenalp Arşivi
"Stary Night" Aventurine Opalin Çanak ve Bullicante Opalin Çakmak

Emre Can Esenalp Arşivi
Sommerso Gondol

Emre Can Esenalp Arşivi
Bullicante Çift Murano Abajur Ayağı

Emre Can Esenalp Arşivi
Sommerso Yuvarlak Çanak & Küllük

Emre Can Esenalp Arşivi
Sommerso Tuvalet Takımı

Pudriyerin üzerindeki Seguso'nun 1954-1956 yıllarında işletmiş olduğu atölyeye ait etiket bulunmakta.
Emre Can Esenalp Arşivi
Keşfet ile ziyaret ettiğin tüm kategorileri tek akışta gör!
Yorum Yazın