Spotify Wrapped Çılgınlığıyla Müzik Zevkimiz Artık Bir Sosyal Medya Gösterisi
Her Aralık ayının ilk haftası geldiğinde sosyal medyada aynı manzarayla karşılaşıyoruz, Instagram ve Twitter’ı istila eden rengarenk Spotify Wrapped paylaşımları. Herkes en çok dinlediği sanatçıları, şarkıları, toplam dinleme sürelerini paylaşıyor. Sanki bir sınav sonucu açıklanmış gibi, kimi gururla sergileyip “Bu yıl 85 bin dakika müzik dinlemişim!” diye övünürken, kimi de utanarak “Çok mainstream çıkmış ama…” diye burun kıvırıyor. Peki müzik zevkimiz ne zaman bu kadar kamuya açık bir kimlik göstergesine dönüştü, bunu hiç düşündük mü?
Aslında Spotify’ın 2016’da başlattığı bu paylaşım furyası bir pazarlama hamlesinin parçasıydı.
Fakat bunun zamanla büyük bir sosyal psikoloji deneyine dönüştüğünü söylemek hiç de yanlış olmaz. Platform, kullanıcılarına bir istatistik sunarken aynı zamanda da onlara “sen kimsin?” sorusuna verebilecekleri görsel bir cevap da sağlamış oluyor. Artık müzik tercihlerimiz sosyal medyadaki kimliğimizin önemli bir parçası haline geldi ve dinlediğimiz müzik, okuduğumuz kitaplar ya da izlediğimiz diziler gibi, bizi tanımlayan bir etiket haline geldi.
Türkiye’de bu durum daha da ilginç boyutlara ulaşıyor. Genç yaştaki dinleyiciler arasında özellikle “müzik zevki iyi olmak” neredeyse bir prestij meselesi olarak tanımlanıyor. Wrapped paylaşımlarında indie, alternatif ya da yabancı sanatçılar ön plandaysa, sahibi kendini bir nebze daha “farklı” hissediyor. Aksine listede çok popüler Türkçe pop şarkıcılar varsa, “guilty pleasure” açıklamaları yapılıyor. Bu durum müziğin en temel işlevini bizlere sorgulatıyor: Müzik artık bizim için gerçekten hoşlandığımız bir sanat formu mu, yoksa başkalarına göstermek istediğimiz bir aksesuar mı? Aslına bakarsanız bu tartışma dönüp dolaşıp yine aynı merkezde karşımıza çıkıyor; kendimiz için mi dinliyoruz sevdiğimiz müzikleri yoksa sosyal etiketimizin bir parçası olarak sergileme gayesi içinde miyiz?
İlginç olan şu ki, bazı insanlar yıl boyunca Spotify’ı özellikle “iyi bir Wrapped” elde etmek için dinliyorlar.
Bazı dinleyiciler de günler öncesinden paylaşımlarında hangi görselleri kullanacaklarını, hangi sanatçıları öne çıkaracaklarını planlıyorlar. Müzik dinleme alışkanlığımız, spontane bir keyiften hesaplanmış bir performansa dönüşüyor.
Tabii ki bu durumun olumlu yanları da var. Arkadaşlarımızın veya tanıdıklarımızın müzik zevkini keşfetmek, yeni sanatçılar bulmak, ortak beğeniler üzerinden bağ kurmak güzel bir ortak payda oluşturabilecek durumlar. Ancak dikkat edilmelidir ki müziğin özgürleştirici gücü, onu bir yarışma alanına çevirdiğimizde azalıyor ve anlamını bir noktada kaybediyor.
Belki de 2024 Wrapped’i paylaşmadan önce kendimize şu soruyu sormalıyız ve cevaplarını aramalıyız: Bu listeyi paylaşma isteğim, müziğe duyduğum sevgiden mi yoksa başkalarının ne düşüneceğinden mi kaynaklanıyor? Çünkü müzik, her şeyden önce dinleyen kişinin içini ısıtan, kalbine dokunan bir deneyim olmalı. Algoritmaların ve beğeni sayılarının gölgesinde kesinlikle kaybolmamalı bu sihir.
Barış Erbil Onedio Yazıo 2025
Bu makalede öne sürülen fikir ve yaklaşımlar tamamıyla yazarlarının özgün düşünceleridir ve Onedio'nun editöryal politikasını yansıtmayabilir. ©Onedio
Keşfet ile ziyaret ettiğin tüm kategorileri tek akışta gör!
Test
Gündem
Magazin
Video
