Parayla Saadet Olur mu? Tüketim ve Mutluluk Araştırmalarına Bakış
Gelirin mutluluk üzerindeki etkisine dair hatırı sayılır miktarda araştırma bulunmasına karşın, harcamaların kişisel mutluluk üzerindeki etkilerini inceleyen bilimsel araştırma sayısı daha azdır. Bu araştırmaların tamamını inceleyen güncel bir çalışmanın sonuçlarını aktarmak istiyorum bu yazıda. Öte yandan, üzerinde kişisel fikirlerimizi rahatlıkla ifade edebileceğimiz fakat bilimin üzerinde henüz uzlaşamadığı bir konuyu da tartışacağız. Parayla ve tüketimle saadet olur mu? sorusuna cevap arayan farklı bilimsel bakış açıları var. Örneğin; ekonomi, psikoloji ve yaşam memnuniyeti ilişkilerini araştıran eleştirel çalışmalar, materyalizm ile yaşam memnuniyeti arasında negatif ilişkiye işaret eder. Buna karşılık, makroekonomik bakış açısı, maddi tüketim ile genel ekonomik büyüme arasında pozitif bir ilişki olduğunu ima eder. Yani objektif olarak, materyalizm hem iyi hem de kötü olabilir. Materyalizm 'kötü' olarak yorumlanabilir çünkü bazıları için yaşamdan memnuniyetsizliğe yol açabilir. Materyalizm 'iyi' olarak görülebilir çünkü bazı insanları ekonomik olarak motive edebilir, bu da sadece yaşam doyumuna değil, olumlu bir toplumsal sonuç olarak görülen ekonomik büyümeye de katkıda bulunabilir.* Tüketim toplumu kavramını eleştirel olarak ele alan ekoller, materyalizmin kişileri ve toplumu çürümeye ittiğini öne sürer. İçimizde kişisel olarak bu görüşü savunanların çoğunlukta olduğunu düşünüyorum. Ancak kişiler üzerinde yürütülen bilimsel çalışmaların** sonuçları bir hayli ilgi çekici görünüyor.